Επιμέλεια / Μετάφραση: Τρόπιος Ανδρόνικος, Εργοθεραπευτής, Επιστημονικός συνεργάτης Κιβωτού Εξέλιξης
Όταν πήγαινα στο δημοτικό είχαμε μια καταπληκτική παιδική χαρά. Τη λέγαμε «το μεγάλο παιχνίδι» και ήταν ένα τεράστιο ξύλινο φρούριο. Στη μια πλευρά είχε πολλές οριζόντιες κλίμακες και κρίκους. Μπορούσαμε να αιωρηθούμε από τις μπάρες και να κρεμαστούμε ανάποδα, με το κεφάλι κάτω. Είχε πολλές τσουλήθρες, λάστιχα που σκαρφαλώναμε, γέφυρες που περνούσαμε, κάθετες μπάρες και ήταν το τέλειο μέρος για να παίξουμε κυνηγητό. Οι σημερινές διαστάσεις της είναι το ένα τέταρτο εκείνων της παλιάς παιδικής χαράς. Έχει μερικές χαμηλές τσουλήθρες, δεν έχει πολλά όργανα για σκαρφάλωμα, δεν έχει κρίκους, ούτε μπάρες για κρέμασμα και δεν υπάρχει περίπτωση να παίξεις κυνηγητό. Είναι πολύ ασφαλής αλλά, επίσης, πολύ βαρετή.
Έχοντας αυτό κατά νου, δε με εκπλήσσει το ότι παρατηρώ μια αύξηση στις αναφορές για παιδιά με ΔΕΠ-Υ και μαθησιακές δυσκολίες, ούτε ότι ακούω για παιδιά που ενώ τα καταφέρνουν στο σχολείο λένε ότι το βρίσκουν βαρετό. Το ελεύθερο παιχνίδι στην παιδική χαρά διεγείρει το αιθουσαίο σύστημα. Το αιθουσαίο σύστημα βρίσκεται στο έσω αυτί και ευθύνεται για την ισορροπία και τον συντονισμό. Η Carol Stock Kranowitz γράφει στο «Out of Sync Child»: «Το αιθουσαίο σύστημα μας λέει που βρίσκεται το κεφάλι και το σώμα μας, σε σχέση με την επιφάνεια του εδάφους. Μας λέει αν στεκόμαστε όρθιοι, με το κεφάλι κάτω ή με κλίση, όπως επίσης και αν τα αντικείμενα κινούνται ή είναι ακίνητα σε σχέση με το σώμα μας. Μας πληροφορεί επίσης που πηγαίνουμε, πόσο γρήγορα πηγαίνουμε και αν υπάρχει κάποιος κίνδυνος γύρω μας ή αν βρισκόμαστε σε κάποιο ήσυχο μέρος».
Καθώς το παιχνίδι όλο και μειώνεται, λόγω της αύξησης του χρόνου μπροστά σε διάφορες οθόνες και της υπερβολικής τάσης να γίνουν οι παιδικές χαρές όλο και πιο «ασφαλείς», τα αιθουσαία συστήματα των παιδιών δεν λαμβάνουν την απαραίτητη κίνηση για σωστή ανάπτυξη. Τα παιδιά με υπανάπτυκτα αιθουσαία συστήματα «δε λειτουργούν σωστά και είναι πιο δύσκολο γι’ αυτά να ρυθμίσουν, να διαχωρίσουν, να συντονίσουν ή να οργανώσουν προσαρμοστικά την αίσθηση της κίνησης και της ισορροπίας» λέει η Kranowitz.
Ο εξοπλισμός
Ευτυχώς δεν έχουν εξαφανιστεί εντελώς τα σωστά όργανα παιδικής χαράς. Μερικές παιδικές χαρές μάλιστα έχουν ακόμη εξοπλισμό παλαιού τύπου, αν ξέρετε τι πρέπει να ψάξετε. Δείτε λοιπόν ποιους τύπους κινήσεων χρειάζεται το αιθουσαίο σύστημα και ποια όργανα της παιδικής χαράς του προσφέρουν αυτό που χρειάζεται.
Ταλάντωση/Κούνημα
Οι κούνιες είναι μια προφανής επιλογή για αυτή την κατηγορία. Υπάρχουν κούνιες σε κάθε σχήμα και μέγεθος, από τις κλασικές κούνιες έως κούνιες φτιαγμένες από παλιά λάστιχα ή αιώρες. Η ταλάντωση θέτει σε κίνηση το υγρό του έσω αυτιού και, επίσης, οι κούνιες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς τρόπους. Τα παιδιά μπορούν να κάτσουν πάνω τους ή να ξαπλώσουν με το στήθος, για παράδειγμα. Οι διαφορετικοί τρόποι που χρησιμοποιούν τα παιδιά τις κούνιες δίνουν μια εικόνα της δημιουργικότητάς τους. Η κίνηση ταλάντωσης μπορεί να ηρεμήσει ένα υπερδραστήριο ή νευρικό παιδί ή να ενεργοποιήσει ένα πιο αργό παιδί.
Οι οριζόντιες κλίμακες είναι εξίσου καλές για ταλαντώσεις. Ο τρόπος που εναλλάσσονται τα χέρια βοηθά επίσης τον συντονισμό. Ένα άλλο όργανο, όχι πολύ συνηθισμένο, είναι ο κύλινδρος – βαρέλι.. Πρόκειται για έναν τεράστιο κύλινδρο, στον οποίο μπορούν να μπουν τα παιδιά. Μπορούν απλά να κινηθούν μπρος – πίσω ή να πατήσουν στα τοιχώματά του και να τον κάνουν να κινηθεί. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και ο περιορισμένος χώρος του αρέσει στους αισθητηριακά ευαίσθητους μικρούς φίλους μας που επιζητούν μια αίσθηση ασφάλειας στο περιβάλλον τους.
Ισορροπία
Κάποιες παιδικές χαρές έχουν δοκούς ισορροπίας ή πέτρινα περάσματα που πρέπει να διασχίσουν τα παιδιά. Μόνο δοκιμάζοντας την ισορροπία τους θα μπορέσουν τα σώματά τους να μάθουν να ισορροπούν καλύτερα. Μια βελτιωμένη ισορροπία θα βοηθήσει το παιδί να κάτσει ίσια στην καρέκλα του, περνώντας λιγότερο χρόνο με το κεφάλι να αναπαύεται στο θρανίο. Αν δεν υπάρχει δοκός ισορροπίας ή άλλος σχετικός εξοπλισμός, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια σανίδα ισορροπίας, ή ακόμη το κυκλικό σκαλοπάτι που περιβάλλει τον χώρο παιχνιδιού. Πιθανότατα θα ενθουσιαστούν βλέποντάς σας να παίρνετε μέρος στα παιχνίδια, ενώ ταυτόχρονα τα ενθαρρύνετε να παίξουν.
Πήδημα/Αναπήδηση
Τα τραμπολίνα δεν είναι πολύ συνηθισμένα στις δημόσιες παιδικές χαρές, αλλά αρκετά σπίτια έχουν ένα στην αυλή τους, ενώ οι παιδότοποι με τραμπολίνο γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Οπότε, αν δεν θέλετε να βάλετε ένα τραμπολίνο στον δικό σας χώρο, μπορείτε να επισκεφθείτε έναν τέτοιο παιδότοπο, ορισμένοι από τους οποίους διαθέτουν επίσης διαδρομές με διάφορα εμπόδια, που είναι τέλειες για να παρακινήσουν τα παιδιά να κάνουν επιδέξιες κινήσεις. Ή ακόμη μπορείτε να αγοράσετε ένα μικρό τραμπολίνο εξάσκησης, , το οποίο μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά στο σαλόνι σας. Οι μπάλες γυμναστικής, είναι επίσης καλές για την αναπήδηση και για πολλές άλλες κινήσεις, όπως και για την ισορροπία.
Περιστροφή
Η περιστροφή είναι μια κίνηση που τα παιδιά επιζητούν από μόνα τους. Στριφογυρίζουν με τα χέρια ανοικτά όταν βρίσκουν ελεύθερο χώρο, κάνουν βαρελάκια στις πλαγιές των λόφων, στριφογυρνούν με την καρέκλα γραφείου σας (αυτό το κάνω ακόμη κι εγώ πότε – πότε). Μπορεί να μην είναι πολλές και να μην βρίσκονται κοντά, αλλά κάποιες παιδικές χαρές έχουν ακόμη περιστρεφόμενους μύλους, αυτά τα διασκεδαστικά όργανα που τα παιδιά σπρώχνουν τρέχοντας μέχρι να αποκτήσουν ταχύτητα και μετά πηδάνε πάνω τους για μια γρήγορη κυκλική βόλτα. Αυτό σίγουρα θέτει σε κίνηση το υγρό του έσω αυτιού. Αν καμιά από τις παιδικές χαρές κοντά σας δεν έχει αυτό το καταπληκτικό εργαλείο, μπορείτε να πάρετε μια καθιστή σβούρα. Πρόκειται για μικρούς κύκλους όπου τα παιδιά μπορούν να κάτσουν και να τυλίξουν τα πόδια τους γύρω από τον κεντρικό άξονα, χρησιμοποιώντας το τιμόνι στη μέση για να ελέγξουν τη διεύθυνση και την ταχύτητα της κίνησης.
Αναρρίχηση
Η αναρρίχηση εκπαιδεύει το σώμα ώστε να αποκτήσει συναίσθηση του περιβάλλοντός του και να έχει τον έλεγχο του βάρους και της δύναμής του, σε σχέση με τη βαρύτητα. Πρέπει να δώσω τα εύσημα σε πολλές σύγχρονες παιδικές χαρές γιατί στον εξοπλισμό τους περιλαμβάνουν πέτρινους τοίχους αναρρίχησης. Αυτοί είναι σπουδαίοι γιατί επιτρέπουν στα παιδιά να εξασκηθούν στην αναρρίχηση, αλλά εξάπτουν επίσης τη φαντασία τους. Σκαλιά, κλίμακες και τοίχοι με σκοινί αναρρίχησης, είναι όλα σπουδαία εργαλεία που βοηθούν το αιθουσαίο σύστημα των παιδιών. Βλέπουμε όλο και περισσότερους τοίχους αναρρίχησης σε σπίτια, στο εξωτερικό τους ή σε κάποιο υπνοδωμάτιο που δεν χρησιμοποιείται για ύπνο.
Βεβαιωθείτε μόνο ότι τα προσέχετε και μην τα αφήσετε να το παρακάνουν. Υπερβολική διέγερση μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση ή άγχος. Όπως και να έχει, τα πλεονεκτήματα της παιδικής χαράς είναι ατελείωτα και πολύ λίγα παιδιά τα απολαμβάνουν αρκετά.
πηγή: https://ilslearningcorner.com
