Επιμέλεια: Πλουμίδη Τζένη, Λογοθεραπεύτρια επιστημονική συνεργάτης Κιβωτού Εξέλιξης.
Για τα παιδιά, η περίοδος από τη γέννηση τους μέχρι τα 6 χρόνια τους είναι καθοριστική για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας τους. Συχνά, οι γονείς ανησυχούν σχετικά με το αν το παιδί τους είναι έτοιμο να φοιτήσει στη Α’ Δημοτικού.
Πως θα είμαστε σίγουροι ότι το παιδί είναι έτοιμο για αυτή τη νέα αρχή; (Τζένη Μαστοράκη,2018).
Η σχολική ετοιμότητα σχετίζεται με τη φάση προετοιμασίας του παιδιού προκειμένου να αποκτήσει γνώσεις και δεξιότητες και να διαμορφώσει στάσεις που θα το βοηθήσουν να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολικού προγράμματος και γενικότερα να προσαρμοστεί στο σχολικό περιβάλλον «Δραστηριότητες μαθησιακής ετοιμότητας, Βιβλίο Δασκάλου (Προφορικός λόγος, Ψυχοκινητικότητα, Νοητικές ικανότητες Συναισθηματική οργάνωση) ΟΕΔΒΑ».
Περιλαμβάνει τη συνολική ωριμότητα του παιδιού σε σωματικό, πνευματικό, γνωστικό και συναισθηματικό-κοινωνικό επίπεδο ώστε να πάει στη Α’ Δημοτικού, τάξη που αποτελεί θεμέλιο λίθο για τη γενικότερη μαθησιακή εξέλιξη του.
Αναλυτικότερα, τα βασικά κριτήρια που θα πρέπει να έχει κατακτήσει για τη ομαλή μετάβαση του στη Α’ Δημοτικού είναι:
-
Κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες (συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες με άλλα παιδιά, αναγνώριση των συναισθημάτων του, διατήρηση των διαπροσωπικών σχέσεων, διαχείριση ματαίωσης, τήρηση ορίων και κανόνων, ικανότητα επαφής και προσαρμογής, επίλυση προβλημάτων).
-
Γνωστικές δεξιότητες (κατάλληλο νοητικό δυναμικό, οπτική και ακουστική αντίληψη και μνήμη, λογική/σύνθετη/επαγωγική σκέψη, ικανότητα σειροθέτησης και λογικομαθηματικές έννοιες).
-
Γλωσσικές δεξιότητες(αντίληψη και έκφραση του λόγου, καλή αφηγηματική και περιγραφική ικανότητα, έκφραση ιδεών, χρήση αντωνυμιών, χρόνων και πληθυντικού αριθμού, άρτια μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία και πραγματολογία, εμπλουτισμένο λεξιλόγιο).
-
Γραφο-φωνολογικές δεξιότητες (ανάπτυξη γραφο-φωνολογικής ενημερότητας, με προτασιακή,συλλαβική και φωνημική επίγνωση,).
-
Σωματικές δεξιότητες (ανάπτυξη αδρής και λεπτής κινητικότητας, ικανότητα συγκέντρωσης-οργάνωσης, ανάπτυξη πραξιακού μηχανισμού, αυτοεξυπηρέτηση, προσανατολισμός, συντονισμός ματιού-χεριού).
Αξίζει να τονισθεί ότι αν κάποιο παιδί δεν έχει κατακτήσει ορισμένες από τις παραπάνω δεξιότητες, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να προχωρήσει στη Α’ Δημοτικού, απλά είναι σημαντικό να αξιολογηθεί από έναν ειδικό.
Η αξιολόγηση και η διερεύνηση της σχολικής ετοιμότητας ενός μαθητή θα πρέπει να γίνεται από διεπιστημονική ομάδα η οποία στελεχώνεται από ειδικό παιδαγωγό, λογοθεραπευτή, αναπτυξιολόγο, παιδοψυχίατρο, παιδονευρολόγο, ψυχολόγο, οφθαλμίατρο και ωτορινολαρυγγολόγο. Οι ειδικοί χρησιμοποιούν διαγνωστικές δοκιμασίες ή αλλιώς τεστ (π.χ το Α Τεστ) προκειμένου να εντοπίζουν έγκαιρα τα παιδιά υψηλού κινδύνου για μαθησιακές δυσκολίες και σχολική αποτυχία.
Όταν επιβεβαιωθεί η δυσκολία του παιδιού θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα παρέμβασης προσαρμοσμένο στις ανάγκες του παιδιού. Η ειδική εκπαίδευση περιλαμβάνει την εργοθεραπεία, τη λογοθεραπεία και τη ειδική αγωγή καθώς και τη συμβουλευτική στους γονείς, ώστε να βοηθήσουν το παιδί τους με τη ενεργό συμμετοχή τους. Με τη δική τους συμμετοχή ενισχύουν το παιδί τους συναισθηματικά ενώ παράλληλα το εξασκούν σε νέες μαθησιακές δεξιότητες.
Αξίζει να προσφέρουμε στα παιδιά μας όλα τα εφόδια και τις ευκαιρίες για σχολική επιτυχία και να μην ξεχνάμε πως η σωστή εκπαίδευση τους στα πρώτα χρόνια της ζωής τους διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τη μετέπειτα σχολική πρόοδο τους.
Πηγές:
2)https://www.talcmag.gr/ekpaideysi/ti-einai-sxoliki-etoimotita/
